Maarten Feteris: ‘Kwaliteit rechtspraak belangrijker dan aantal locaties’

Toegankelijkheid van de locaties waar recht wordt gesproken, is goed, maar kwaliteit van de rechtspraak is belangrijker. Zo kun je het standpunt van Maarten Feteris, president van de Hoge Raad, over de huisvestingsdiscussie die afgelopen najaar woedde, samenvatten. Over de inhoudelijke kwaliteit van rechters is hij erg te spreken, vertelt hij in een interview in Mr. dat aanstaande vrijdag verschijnt. “Maar we moeten dat niveau wel onderhouden.”

Nederland met aantal vrouwelijke rechters middenmoter in Europa

Nieuwe cijfers leren dat Nederland met 53,4 procent vrouwelijke rechters Europees gezien helemaal niet zo hoog scoort; 17 Europese landen kennen een hoger percentage vrouwelijke rechters. Nederlandse rechters behoren in Europa niet tot de grootverdieners. Ons land voert de Europese ranglijst wel aan als het gaat om het aantal rechtszaken dat met gesubsidieerde rechtsbijstand wordt gevoerd.

Geen topsalaris

Een en ander blijkt uit onderzoek van de European Commission for the Efficiency for Justice. Hierin worden justitiecijfers van 45 Europese landen vergeleken. Zo blijkt dat rechters in de hoogste rechtscolleges in Noorwegen, Italië en Ierland beduidend meer verdienen dan hun Nederlandse collega's. Heeft een Nederlandse rechter van de Hoge Raad (het hoogste rechtscollege in Nederland) een bruto jaarinkomen van 129.000 euro, in Noorwegen en Ierland is dit respectievelijk 212.000 en 197.000 euro.

Europese voelsprieten voor rechterlijke onafhankelijkheid

Waaraan kun je zien of rechters in een land onafhankelijk zijn? Hoe kun je meten of ze hun werk voldoende verantwoorden aan de samenleving? Hierop geeft het Europese netwerk van Raden voor de rechtspraak (ENCJ) antwoord met de presentatie van een reeks indicatoren die tonen hoe het staat met de rechterlijke onafhankelijkheid, verantwoording en transparantie per land. Voorbeelden zijn de financiering van rechtspraak en de relatie van de Rechtspraak met de pers. Deze ‘voelsprieten’ voor onafhankelijkheid en verantwoording worden door rechters in heel Europa gebruikt om gevaren voor de rechtsstaat op tijd te signaleren.

Financiële belangen rechters moeten openbaar gemaakt

Ook financiële belangen van rechters moeten openbaar worden. Dat adviseren onderzoekers van de Universiteit Leiden. Zij deden in opdracht van de Raad voor de rechtspraak onderzoek naar de onafhankelijkheid, onpartijdigheid en integriteit van de rechtspraak in Nederland. De raad heeft het rapport hierover vandaag openbaar gemaakt.

De rechter is het zat

Een kwart van de Nederlandse rechters overwoog de afgelopen vijf jaar op te stappen. Dat blijkt uit de enquête die Vrij Nederland hield onder de rechterlijke macht.

Ze staan bekend als genuanceerd, welafgewogen en voorzichtig. Maar geef je Nederlandse rechters de gelegenheid om anoniem hun zegje te doen, dan gaat het deksel van de put. Ze zijn ontevreden over hun werkdruk, de bemoeienis van politici, slechte wetgeving en de veeleisende burger. Dat blijkt uit hun antwoorden op enquêtevragen over de Haagse politiek, de bezuinigingen en de kwaliteit van de rechtstaat.

Rechters geven geen exclusieve lessen meer aan advocatenkantoren

Rechters geven geen cursussen of lezingen meer die bestemd zijn voor advocaten van één kantoor. De presidenten van de gerechten hebben deze week ingestemd met dat voorstel van hun dagelijks bestuur. Rechters blijven lesgeven aan advocaten, maar dan moet de cursus in beginsel ook toegankelijk zijn voor deelnemers van andere advocatenkantoren. Daarmee willen de presidenten elke schijn van partijdigheid vermijden.

Betaalde cursussen rechters aan advocaten aan banden

Rechters mogen zich binnenkort niet meer door advocatenkantoren exclusief laten inhuren voor het geven van betaalde cursussen. Ze raken daarmee goedbetaalde bijbanen kwijt. Daarmee moet de schijn van innige banden tussen rechters en bepaalde advocatenkantoren worden vermeden.

Dit blijkt uit een brief van rechtbankpresident Maarten van de Laarschot aan directeur Peter Poot van Chipshol, die vragen stelde over het inhuren van rechters door advocatenkantoren. Poot vroeg zich af of het geoorloofd is dat rechters naast hun baan (gemiddeld inkomen circa 100.000 - 125.000 euro) zo veel bijverdienen en innige banden onderhouden met grote advocatenkantoren. Veel advocatenkantoren huren rechters in tegen vaak forse vergoedingen.