Waarom willen die bedrijven dat jij overstapt op hun nieuwe manier van betalen? De betaalmethoden die nu worden uitgerold gaan waarschijnlijk een fors deel van de transacties vervangen die nog contant plaatsvinden. Visa zei het bij de presentatie van de jaarcijfers begin deze maand eerlijk: 80 procent van de transacties in Europa is nog altijd in contant geld, en daar willen wij zoveel mogelijk van afsnoepen.
Behalve dat bedrijven geld verdienen voor het faciliteren van de nieuwe betaalmethode doordat ze jou of de winkelier een vergoeding vragen, zit er nog een aantrekkelijk aspect aan het faciliteren van betalingsverkeer. Wie de de betaalfunctie voor jou verzorgt, krijgt allerlei interessante data in handen. Dat is, zelfs geanonimiseerd, waardevolle informatie. Al moet er wel bijgezegd dat bedrijven voorlopig weinig met die informatie zullen doen vanwege alle recente ophef over inmiddels ingetrokken plannen van ING.
Oud idee, nieuwe uitvoering
Het idee om contant geld te vervangen voor een elektronische portemonnee is natuurlijk niet nieuw. In Nederland bedachten de banken eerder de chipknip. Maar dat idee kwam te vroeg; de techniek was niet volwassen genoeg. Te veel gedoe voor de consument, die de chip zelf moest opladen. En dus werd de chipknip onlangs ten grave gedragen.
Op dit moment pinnen mensen ook kleine bedragen. Maar dat is eigenlijk geen echt alternatief, want het brengt hogere kosten voor de winkelier met zich mee - denk aan telecom- en transactiekosten - en het kost meer tijd omdat de consument altijd een pincode in moet toetsen.
Inmiddels is er echter een alternatief voor de chipknip, en die is een stuk gebruiksvriendelijker. Het heet contactloos betalen. Het enige wat je hoeft te doen is je bankpas of telefoon vlak bij een apparaat houden en je hebt afgerekend.
Alleen als het bedrag boven de 25 euro uitkomt, je die dag meer dan 50 euro hebt afgerekend of meer dan 10 transacties hebt gedaan (de regels variëren een beetje per aanbieder), moet je een pincode intoetsen.
Erg verwarrend voor de consument is echter dat niet alleen de banken jouw digitale portemonnee willen beheren. Ook het telecombedrijf wil het voor je doen, evenals techbedrijven als Apple en Google.
Andere naampje, zelfde techniek
Eerst maar eens de grote gemene deler van de meeste nieuwe betaaloplossingen. Allemaal maken ze gebruik van een NFC-chip. NFC staat voor Near Field Communication. Deze chips wisselen draadloos gegevens uit als ze op enkele centimeters van een apparaat worden gehouden. Ze zijn daardoor handig om deuren te openen waarbij iemand zich moet identificeren, maar ook om mee te betalen.
De chips zitten in de nieuwe bankpassen die veel banken op dit moment uitdelen aan hun klanten. Daarmee hoeft de consument de pas niet meer in de betaalautomaat te duwen, maar alleen maar erboven of ernaast te houden (afhankelijk van de plek van de sensor). Een pincode intoetsen is bij een bedrag onder de 25 euro niet nodig. Het systeem werkt bij betaalautomaten die zijn voorzien van het logo voor contactloos betalen (zie rechts). In Londen kun je met jouw bankpas zelfs al op de bus of metro stappen.
Betalen met je smartphone gebeurt op precies dezelfde manier. In dit geval is je mobiele telefoon voorzien van een NFC-chip. Rabobank maakt dit sinds deze week mogelijk voor klanten met een Samsung Galaxy S4 of Note 3 smartphone. In de toekomst zal de Rabobank-app, de Rabo Wallet, ook beschikbaar zijn voor andere smartphones. Via de app kun je de chip activeren en koppelen aan je bankrekening. Andere banken zullen weldra volgen.
Naast de banken zijn er andere aanbieders van digitale portemonnees. Zo bied telecomprovider Vodafone zijn eigen wallet aan. Die werkt met de NFC-chip in je smartphone, of als je die niet hebt, krijg je een NFC-chip opgestuurd die je achterop je telefoon plakt.
Vodafone is natuurlijk geen bank, en daarom moet je de Vodafone Wallet-app koppelen aan óf je creditcard, óf een Vodafone SmartPass. Dat laatste is een soort prepaid betaalkaart waar je vooraf met behulp van Ideal geld op stort. Het aardige van deze kaart is dat je er ook mee in webshops kunt betalen, omdat hij dienst doet als een soort virtuele Visa-creditcard, het bedrijf waar de telecomprovider mee samenwerkt.
Het betalen met je telefoon, los van welke app je gebruikt, heeft overigens nog een voordeel ten opzichte van betalen met je pas. De apps stellen je vaak in staat ook klantenkaarten in te scannen. Je kunt dus je portemonnee straks thuis laten. Een ander voordeel boven de bankpas is dat je direct kunt zien wat je saldo op je wallet of bankrekening is.
Ook wordt het straks waarschijnlijk mogelijk om onderling geld uit te wisselen via de wallet-apps zonder dat je die irritante IBAN-nummers hoeft in te vullen op je mobiele app voor internetbankieren.
Apple Pay en Google Wallet
Maar zoals boven al vermeld, ook technologiebedrijven als Apple en Google bieden betaaldiensten aan. Tenminste, in de Verenigde Staten en in het geval van Google in het Verenigd Koninkrijk. De grote vraag is nog wel wanneer ze dat in Europa gaan doen.
Dat laatste is vooral vervelend voor voor iPhone-gebruikers. De nieuwe iPhone 6 is weliswaar uitgerust met een NFC-chip, je hebt er als Nederlander nog helemaal niets aan. Apple staat in tegenstelling tot Samsung, niet toe dat andere partijen zoals banken apps maken die met de chip werken. De chip werkt alleen maar met Apple Pay, de digitale portemonnee van Apple. De enige manier om als Hollandse Apple-gebruiker je iPhone te gebruiken als mobiele portemonnee, is door er de nogal forse sticker met NFC-chip van Vodafone op te plakken.
Mensen met een telefoon die werkt met Android, het besturingssysteem van Google, kunnen als ze bankieren bij de Rabobank soms wel contactloos met hun telefoon betalen, maar gek genoeg kunnen ze dus nog geen gebruik maken van de Google Wallet. Dat is op zich best jammer, want Google heeft een paar geinige functies gecreëerd. Zo kun je geld als een bijlage mee sturen met een e-mailtje. Het is alsof je geld in een envelopje stopt en op de post gooit.
Kiezen: welke wallet?
Maakt het veel uit van wie je de ‘wallet’ gaat gebruiken? Technisch gezien niet, want ze gebruiken dezelfde technieken. Welke wallet voor jou het best is, hangt af van twee dingen.
Ten eerste: waar wil je jouw wallet mee vullen? Wil je dat het geld rechtstreeks van je bankrekening wordt afgeschreven, wil hem liever koppelen aan je creditcard óf kies je voor een prepaid-kaart waar je vooraf geld op stort?
De eerste optie heeft als voordeel dat het geld direct van je bankrekening wordt afgeschreven. De andere twee hebben weer het voordeel dat je nog wel met je wallet zou kunnen betalen als je niet meer kan pinnen omdat je rood staat.
De andere vraag die je jezelf moet stellen is: waar wil je betalen? Omdat de techniek gelijk is kun je met je NFC-chip betalen in theorie bij elke winkelier waar ook ter wereld die over de juiste apparatuur beschikt.
Maar of het ook echt lukt, hangt af weer af van de betaalmethode die eraan koppelt. Accepteert de winkel creditcards, dan kun je ook contactloos afrekenen met je wallet als daar alleen een creditcard aan hangt. Wil de winkel dat je met een debitcard - ofwel bankpas - afrekent, dan moet je betalen met een wallet die communiceert met een bankrekening of een de prepaidkaart van Vodafone.
In de toekomst zul je overigens meerdere betaalmethoden aan jouw wallet-app kunnen koppelen, waarbij je dan kunt kiezen welke op dat moment je voorkeur heeft. Maar op dit moment zijn veel ‘wallets’ nog een beetje eenkennig.
