Door een inschrijving in de gemeentelijke basisadministratie te vermijden, worden arbeidsmigranten niet aangeslagen voor lokale lasten als rioolbelasting en afvalstofheffing. Ook ontlopen ze de premie voor de verplichte zorgverzekering en motorvoertuigbelasting. Per persoon gaat het om minstens 1.500 euro per jaar aan lasten.
De gemeentes Amsterdam en Rotterdam zeggen dat ze elk 30.000 arbeidsmigranten huisvesten die niet in de gemeentelijke administratie staan. In Den Haag zijn naar schatting zo’n 14.000 inwoners onzichtbaar voor de gemeente. Het aantal arbeidsmigranten dat niet staat ingeschreven is volgens schattingen tenminste 100.000.
Belastingdienst kan veel meer doen
Volgens de gemeentes Rotterdam en Dordrecht kan de Belastingdienst veel meer doen om arbeidsmigranten op te sporen. De dienst geeft sofi-nummers uit en noteert daarbij ook adressen. Maar volgens gemeentes geven arbeidsmigranten zelden het adres op waar ze daadwerkelijk gaan wonen. Het zou vaak een het adres van een werkgever betreffen, of het adres van familie in Polen.
Volgens Hamit Karakus, wethouder in Rotterdam, is er sprake van 'onwil' bij verschillende overheden om beter samen te werken. Hij wil dat de Belastingdienst tijdelijke sofi-nummers uit gaat geven. Als blijkt dat een arbeidsmigrant hier voor langere tijd blijft, moet die zich eerst inschrijven bij de gemeente voordat het sofi-nummer wordt verlengd. De Belastingdienst laat in een reactie weten best informatie te willen delen, maar noemt adrescontrole de verantwoordelijkheid van gemeentes.
'Niet kunnen'
Wethouder Piet Sleeking (Dordrecht) vindt het 'niet kunnen' dat arbeidsmigranten in aanmerking komen voor toeslagen, terwijl ze niet meebetalen aan de lokale lasten. "We lopen ook nog eens inkomsten uit het gemeentefonds mis, want we krijgen vanuit het Rijk betaald op basis van ons inwonertal."
Volgens Karakus leidt dat tot oneerlijke lastenverdeling in zijn stad, zegt hij. "Ze parkeren, zetten vuil aan de straat, gebruiken de wegen. De kosten daarvoor worden nu betaald door de Rotterdammers die wel staan ingeschreven."
